Τι αφορά η έκθεση
Μια περιήγηση στο ΧΘΕΣ, έχοντας επίγνωση του ΣΗΜΕΡΑ και πρόσβαση στην επιστημονική πρόβλεψη του ΑΥΡΙΟ για να αντιληφθούμε την πολύπλευρη διάσταση των φυσικών καταστροφών και ειδικότερα τον κίνδυνο της πλημμύρας.
Μπορούμε άραγε να δράσουμε και να αντιδράσουμε αποτελεσματικά;
Έχουμε δυνατότητα να επηρεάσουμε τη γειτονιά μας, την ευρύτερη περιοχή μας και με την στάση μας τον κόσμο όλο;
Η Πράξη Διαδικτυακή Υπηρεσία Περιβαλλοντικών Κινδύνων ERΜΙS-F , του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V A Ελλάδα Κύπρος 2014-2020, έχει υλοποιήσει 52 δράσεις ενημερώνοντας και εκπαιδεύοντας περισσότερα από 1.200 άτομα σε Λέσβο, Κρήτη και Κύπρο στους τρόπους αξιοποίησης των εφαρμογών ERMIS-F, οι οποίες απευθύνονται σε τεχνικές υπηρεσίες φορέων, φορείς με ευθύνη σε θέματα πλημμυρικού κινδύνου, επαγγελματίες, ενεργους πολίτες και ενώσεις πολιτών (όπως περιβαλλοντικές οργανώσεις, κ.α), εκπαιδευτική κοινότητα και γενικό κοινό.
Μέσα από αυτή τη έκθεση μπορείτε να περιδιαβείτε στο ΧΘΕΣ και να αντιληφθείτε τον ρόλο της ανθρώπινης δραστηριότητας στο φυσικό περιβάλλον, στο ΣΗΜΕΡΑ και να δείτε τρόπους και δράσεις που υλοποιήσαμε στο ERMIS-F με στόχο την βελτίωση της ζωής και του ΑΥΡΙΟ με παρουσίαση σεναρίων σενάρια ευοίωνων και δυσοίωνων, ανάλογα με τη στάση που θέλουμε να κρατήσουμε ως ενεργοί πολίτες και ως Πολιτεία.
ΧΘΕΣ
Οι φυσικές καταστροφές και οι εξ αυτών κίνδυνοι διαφέρουν πολύ μεταξύ τους όσο αφορά προβλεψιμότητα, τρόπους προφύλαξης και αντιμετώπισης, και επιπτώσεις.
Ο πλημμυρικός κίνδυνος είναι ένας από εκείνους όπου χρόνος μπορεί να είναι σύμμαχος: Μπορούμε να έχουμε πρόβλεψη της πλημμύρας από λίγα λεπτά έως και μερικές ώρες πριν εμφανιστεί και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα εφόσον έχουμε οργανωμένο πλάνο αντίδρασης, ενημέρωση σε επίπεδο ατόμου και συντονισμό σε επίπεδο κοινότητας, να μπορούμε να μειώσουμε τις επιπτώσεις.
Στο ΧΘΕΣ της έκθεσης αυτής, συλλέξαμε στιγμιότυπα από πλημμύρες από τον προηγούμενο αιώνα έως σήμερα, που αντικατοπτρίζουν τη σχέση του ανθρώπου με το φαινόμενο της πλημμύρας και σε αυτά συμπεριλαμβάνονται γραμματόσημα από όλο τον κόσμο, χάρτες, μελέτες και κείμενα κυρίως από τις πιλοτικές περιοχές της Κρήτης, της Λέσβου και της Κύπρου, που αναδεικνύουν ότι η επιλογή των παρεμβάσεων, αποτελεσματικότητα ή η αναποτελεσματικότητά τους, εξαρτάται απόλυτα από την επιστημονική τεκμηρίωση και την ολιστική κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων του περιβάλλοντός μας.
ΣΗΜΕΡΑ
Στο ΣΗΜΕΡΑ υπάρχουν διαθέσιμα σημαντικά έγγραφα και νομοθετήματα που αφορούν τον πλημμυρικό κίνδυνο, ενώ μπορείτε να βρείτε μια εκτενή καταγραφή τους στη Βάση Γνώσης ERMIS-F, όπως η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις πλημμύρες, Μελέτες, Σχέδια δράσης, κ.α. Κυρίως όμως, στο ΣΗΜΕΡΑ αναδεικνύουμε τις δράσεις και τον τρόπο με τον οποίο η Υπηρεσία ERMIS-F ενημέρωσε και εκπαίδευσε Φορείς, επαγγελματίες, πολίτες και περιβαλλοντικές / άλλες οργανώσεις πολιτών, για αποτελεσματική παρέμβαση σε τοπικό και διασυνοριακό επίπεδο. Μπορείτε να βρείτε εκπαιδευτικό υλικό (webinars) που αφορά την αξιοποίηση των εφαρμογών: Γεωπύλη, Χάρτες Πλημμυρικού Κινδύνου, Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης, Κοινωνική Δικτύωση, Πληθοπορισμό ERMIS-F, ενώ ακόμα περισσότερο υλικό βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.ermis-f.eu.
Στο ΣΗΜΕΡΑ υπάρχει ενδεικτικό υλικό από βίντεο με δράσεις που υλοποιήθηκαν στην εκπαιδευτική κοινότητα (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια αλλά και σχολεία δεύτερης ευκαιρίας) στις πιλοτικές περιοχές καθώς και εκπαιδευτικό υλικό, που μπορεί να λειτουργήσει ως πηγή για νέες δράσεις, στις οποίες και αρωγός μπορεί να είναι και τα Κέντρα Πληροφόρησης που θα παραμείνουν σε λειτουργία στις πιλοτικές περιοχές και ειδικότερα στο Δήμο Χανίων, στη Δ/νση Υδάτων Βορείου Αιγαίου, στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας.
ERMIS-F: Μια Πρότυπη Υποστηριζόμενη Δημόσια Υπηρεσία μέσω Διαδικτύου
Η προφύλαξη, αντιμετώπιση και διαχείριση των επιπτώσεων από πλημμύρες αντιμετωπίζεται συχνά ως δεύτερης προτεραιότητας ζήτημα. Η Υπηρεσία ERMIS-F δίνει κατάλληλα εργαλεία στα χέρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επιστημονική πληροφόρηση σε πολίτες, επιχειρήσεις και οργανώσεις για τη συζήτηση που αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, την πολιτιστική κληρονομιά και την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής, σύστημα για την ασφάλεια των πολιτών προσφέρει πολύ μεγάλο, οικονομικό και κοινωνικό, όφελος στις πιλοτικές περιοχές και είναι επεκτάσιμη για όλη της Ελλάδα και την Κύπρο.
Η δυνατότητα αξιοποίησης της πληροφορίας και των μοντέλων για τη δημιουργία γνώσης προφύλαξης, θεωρητικά ήδη υπάρχει σε περιορισμένους επιστημονικούς κύκλους. Η καινοτομία και η σημασία της Υπηρεσίας ERMIS-F είναι η μετατροπή της θεωρητικής δυνατότητας για τους ειδικούς σε πρακτική δημόσια υπηρεσία για όλους.
Η Υπηρεσία ERMIS-F είναι μια Πρότυπη Υποστηριζόμενη Δημόσια Υπηρεσία μέσω Διαδικτύου για την προφύλαξη από κινδύνους πλημμυρών.
Η υπηρεσία είναι πρότυπη όσο αφορά την ανάλυση αναγκών ποικίλων χρηστών, την αξιολόγηση χρηστικότητας του συστήματος, τον τρόπο προσφοράς και υποστήριξής της.
Είναι δημόσια ως προς τη δυνατότητα πρόσβασης επιτρέποντας ενδεχόμενη μελλοντική μη κερδοσκοπική χρέωση για επαγγελματική χρήση.
Η πρόσβαση είναι κατάλληλη και προσαρμοζόμενη για κάθε είδος χρήστη ώστε να μη συνιστά de facto εμπόδιο στην αξιοποίησή της και προσφέρεται υποστήριξη μέσω των Κέντρων Πληροφόρησης στις πιλοτικές περιοχές, ιδίως σε πολίτες και περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και σε επαγγελματίες και οργανισμούς.
ΑΥΡΙΟ
Η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου θεωρείται από την επιστημονική κοινότητα ιδιαίτερα ευαίσθητη όσον αφορά στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για τις επόμενες δεκαετίες του 21ου αιώνα και εφόσον συνεχιστούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με τους σημερινούς ρυθμούς, αναμένουμε μία έντονη αύξηση της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με μείωση της μέσης βροχόπτωσης.
Στo πλαίσιo του προγράμματος ERMIS-F η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Κύπρου δημιούργησε κλιματικές προσομοιώσεις για την ανατολική Μεσόγειο και μια σχετική επιστημονική δημοσίευση είναι διαθέσιμη στην εφαρμογή του Κοινωνική Δικτύωση ERMIS-F.
Στο ΑΥΡΙΟ, μπορείτε να επισκεφτείτε χάρτες χρήσεων γης των πιλοτικών περιοχών που είναι διαθέσιμοι στη Γεωπύλη ERMIS–F, καθώς και πληθώρα καλών αλλά παράλληλα και κάποιων και μη επιτυχημένων, πρακτικών μέσω της Βάσης Γνώσης ERMIS–F, παρεμβάσεις που προτείνονται στις πιλοτικές περιοχές ως αποτέλεσμα των συμμετοχικών εργαστηρίων που υλοποιήθηκαν με την συνεργασία της τοπικής κοινότητας, επιμορφωτικό υλικό (webinars) για την αξιοποίηση των εφαρμογών της ERMIS-F με συγκεκριμένα σενάρια για επαγγελματίες, Φορείς και πολίτες αλλά και εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές και αξιοποίηση από την εκπαιδευτική κοινότητα και τις οικογένειες.
Γιατί δημιουργήθηκε η έκθεση
Στη διάρκεια της υλοποίησης της Διαδικτυακής Υπηρεσίας Περιβαλλοντικών Κινδύνων – Πλημμύρες, ERMIS-F παράχθηκε υλικό που θελήσαμε να είναι αξιοποιήσιμο και πέραν του έργου.
Για να αναδείξουμε τις ομοιότητες, τις διαφορές και τις πιθανές συνέργειες, αποφασίσαμε να επιλέξουμε κάποιο από το υλικό και να δημιουργήσουμε αυτή την έκθεση. Κύριο στόχο έχει, να ενισχύσει την κινητοποίηση και την ενεργό συμμετοχή όλων, στο θέμα των φυσικών καταστροφών και ειδικότερα της πλημμύρας.
Στο ERMIS-F εργαστήκαμε σε τρεις ενδεικτικούς τύπους περιοχών που παρόλα τα διαφορετικά οικιστικά χαρακτηριστικά τους αντιμετωπίζουν προβλήματα πλημμύρας επί μακρόν. Επίσης, οι 3 αυτές περιοχές αντιμετωπίζουν διαφορετικού τύπου (έντασης) επικινδυνότητα και άρα διαφορετικής διαβάθμισης δράσεις πρόληψης . Οι πιλοτικές περιοχές που εργαστήκαμε έχουν μικρές λεκάνες απορροής και χειριστήκαμε με προσαρμοσμένο τρόπο την παρέμβαση (για παράδειγμα στο Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης, τα συμμετοχικά εργαστήρια στις πιλοτικές περιοχές… ) ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα που μπορούν να μεταφερθούν και σε άλλες περιοχές.
Με την ανάδειξη “στιγμιότυπων” του υλικού της Υπηρεσίας ERMIS-F, θελήσαμε να αναδείξουμε το εύρος της πληροφορίας που είναι διαθέσιμα (Χάρτες, Μέτρα, Νομοθετήματα και Πρακτικές), την κρισιμότητα στην ανταλλαγή πληροφορίας μεταξύ των περιοχών, αλλά και μεταξύ των αρμόδιων Φορέων στην ίδια περιοχή, με κοινή πρόσβαση όλης της πληροφορίας από ένα μόνο σημείο.
Δυσοίωνα σενάρια και ευοίωνα διερευνήθηκαν σε συνδυασμό με τη μελέτη Κλιματικής Αλλαγής: Η Υπηρεσία ERMIS-F θέλουμε μεταξύ άλλων να παραμείνει ως ένα εργαλείο για συζήτηση – μεταξύ των φορέων που λαμβάνουν αποφάσεις, την κοινωνία των πολιτών, τους ενεργούς πολίτες-εθελοντές, την πολιτική εξουσία για νομοθέτηση…, – συζήτηση βασιζόμενη σε επιστημονική πληροφορία και τεκμηρίωση.
